بررسی فرقه های دورغین مهدویت؛ راهبرد های رویارویی با آن ها

به گزارش خبرگزاری ایسنا استان قم؛ حجت الاسلام محمدرضا نصوری سردبیر نشریه امان و معاون فرهنگ، آموزش و پژوهش بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود(عج) در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص پیدایش جریان‌های انحرافی، عنوان کرد: در این مورد به‌طور عمده دو دسته از عوامل قابل بررسی است، نخست عوامل پدیدآورنده، اموری که به‌طور فراگیر و یا جزئی در بسترسازی و شکل‌گیری جریان انحرافی نقش دارند و دوم علل استمراربخش، اموری که پس‌از پدید آمدن انحراف به ادامه یافتن آن کمک می‌کنند. 

نصوری ناآگاهی توده مردم را رایج ترین عامل پدیدآورنده جریان های انحرافی دانست و گفت: عوامل و افراد جریان‌ساز انحرافی همواره از نبود دانش و آگاهی کافی افراد بیشترین بهره را برده‌اند ناآگاهی از مباحث مربوط به مهدویت و ویژگی‌های حضرت مهدی (عج) و روایات معتبر.

عوامل پدیدآورنده جریان های انحرافی

وی ادامه داد: آگاهی‌های معتبر در عرصه مهدویت و آموزه‌های اصیل آن به‌راستی سبب می‌شود تا علاقه‌مندان هرگز فریب افراد منحرف را نخورده و خود را از این جریان‌ها دور نگه دارند به‌عنوان نمونه ناآگاهی از حقیقت جهانی شدن اسلام و نحوه‌ی پیروزی دین اسلام در حکومت مهدوی که در قرآن آمده‌است سبب شده برخی از افراد ناآگاه جذب شبه عرفان هایی شوند که ظهور را امری زمینی دانسته و نقش خواست الهی را نادیده می‌گیرند و در همین راستا منکر برخی آموزش های مربوط به دوران ظهور هستند.

نصوری دومین عامل را آشفتگی‌های اجتماعی و اقتصاد و اقتصادی معرفی کرد و گفت: مهدویت به‌سبب نوع نگاه به آینده و امیدبخشی همواره درمانی بر دردهای انسان‌های ستمدیده بوده ولی گاهی نگاه به این کارکرد با افراط‌های روبه‌رو بوده‌است، به‌ویژه دوره‌هایی که برخی عوامل وضعیت افراد را در عرصه اجتماعی و اقتصادی دچار آشفتگی کرده‌است.

وی ادامه داد: مردم در این آشفتگی در پی پناهگاهی هستند که در آن به آرامش برسند لذا برخی انسان‌های نابکار با سوءاستفاده از این حالت افراد و جایگاه مهدویت در چشم آنان اهداف شیطان و شیطنت‌آمیز خود را پی می‌گیرند و با القای برخی ذکرها و وردها و نقل برخی حکایت‌های ساختگی درپی جذب افراد آماده هستند.

نصوری سومین عامل را زیاده‌خواهی دانست و گفت: زیاده‌خواهی و فزون‌طلبی از صفات ناشایستی است که برخی انسان‌ها را به هر کاری وامی‌دارد برخی را در جریان‌سازی‌های اقتصادی و برخی دیگر را در جریان‌سازی‌های دینی سوق می‌دهد علاقه بیش‌ازحد برخی ساده اندیشان به مباحث سطحی عرصه را بر افراد فرصت‌طلب باز می‌کند تا نهایت بهره را ببرند.

وی یادآور شد: نمونه‌های فراوانی از این زمینه در کسانی که پس‌از مدتی فعالیت و درپی روشنگری دانشمندان دینی به دست قانون گرفتار می‌شوند به چشم می‌خورد از کسانی که در دوران معاصر پس‌از جریان سازی به این فزون‌خواهی اعتراف کرده کاظمینی بروجردی که یکی از اهداف خود را رسیدن به امکانات مادی ذکر کرده‌است.

 نصوری بر نابسامانی و اعتبار کمی برخی متون به عنوان یک از عوامل پدیدآورنده این جریان ها تاکید کرد و گفت: منابع و متون مهدوی در طول تاریخ فراز و فرودهایی را پشت سر گذاشته است و با وجود همت بلند بزرگان دین و دانشمندان شیعه در طول تاریخ برای بسلامت رساندن این متون به نسل‌های آینده کم‌وبیش برخی از این منابع از دستبرد برخی افراد دنیاطلب در امان نمانده است و برخی مطالب نادرست در آن وارد شده که سوگمندانه این خود دستاویزی برای جریان‌سازان جریان‌های و انحرافی شده‌است.

وی حمایت دشمنان را نیز از دیگر عوامل معرفی کرد و یادآور شد: ازآن‌جایی‌که باور به مهدی موعود نقش بی‌مانندی در به حرکت درآوردن جوامع به سوی صلح ستیزی دارد همواره دشمنان به هر کاری در برابر این باور دست زدند که از جریان‌سازی‌های انحرافی به‌عنوان شاخص این کارها می‌توان یاد کرد نمونه‌های تاریخی این شیطنت بر هیچ آگاهی پوشیده نیست در دوران معاصر این فعالیت بسیار چشمگیرتر از گذشته است.

نصوری ادامه داد: روابط متقابل فرقه‌ها و مدعیان دروغین با استعمار و استبداد در هر زمان شواهد پرشماری دارد ازجمله وابستگی و پیوند دوسویه بهائیت و قدرت‌های استکباری که از آغاز رسمیت یافتن این فرقه دیدنی بود.

عوامل استمرار بخش جریان های انحرافی

معاون بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود اباحی‌گری و تکلیف گریزی را از عوامل استمرار بخش جریان‌های انحرافی معرفی کرد و گفت: برخی از جریان‌های انحرافی با گذر از خط قرمزهای دین هواداران خود را در گرداب اباحی‌گری و بی‌بندوباری می‌اندازند که این خود سبب دوام این جریان‌ها می‌شود نمود روشن این عامل در پرهیز هواداران از تقلید و پیروی از مراجع بزرگ تقلید است که گاهی تا آن‌جا پیش می‌رود که خود را برتر از علما و دانشمندان دین می‌پندارند.

 همچنین وی حمایت بند خواص را در استمرار جریان‌های انحرافی مورد توجه قرار داد و بیان کرد: برخی از جریان‌های انحرافی به‌گونه‌ای گسترده به برخی ظواهر توجه می‌کنند تا جایی‌که در مواردی برخی نخبگان را نیز دچار تردید و سردرگمی می‌کنند و در کارها هواداری آن‌ها را نیز به دست می‌آورند که این خود سهم فراوانی در بقا و استمرار این جریان‌ها دارد. 

نصوری بر غفلت برخی خواص به‌عنوان یکی دیگر از عوامل استمرار بخش جریان‌های انحرافی تأکید کرد و افزود: بسیاری از جریان‌های انحرافی تا آنگاه که به انحرافات بزرگ دچار نشده و یا در عرصه‌های سیاسی وارد نشده همواره مورد فراموشی واقع می‌شوند و با این توجیه که پرداختن به آن‌ها سبب بزرگ‌تر شدن آن‌ها می‌شود یا این‌که یادی از آن‌ها نکنید تا خودبه‌خود از میان برود زمینه برای گسترش آن‌ها بیشتر فراهم می‌شود.

وی تصریح کرد: این غفلت آنگاه دشوار آفرین تر می‌شود که این جریان‌ها به پایان خود رسیدند و هواداران آن‌ها در کنار بدبینی به باورهای دینی اعتماد خود را نیز به بزرگان از دست می‌دهند که چرا آن‌ها در هدایت مردم اقدامی نکردند ناگفته نماند که درباره‌ی نقش خواص هنگام بروز بدعت‌ها پیامبر(ص) با بیانی همراه توبیخ کسانی را که سکوت می‌کنند به‌شدت سرزنش کرده و می‌فرمایند: آنگاه که بدعت‌ها در امت من آشکار شد بر عالم است که دانش خود را آشکار سازد که اگر چنین نکند لعنت خداوند بر اوست.

نصوری در ادامه تأکید کرد: برخی از جریان‌های انحرافی برای نگه‌داری هواداران خود با چنگ زدن به برخی شگردهای روان‌شناختی ازجمله دادن شخصیت دروغین آن‌ها را در ادامه راه برای هواداری نگه می‌دارند این‌که کسی درباره جلسه در عالم رؤیا چنین دیده است و چنان و یا درباره‌ی فلان شخص در خواب دید که مورد عنایت اهل‌بیت (ع) بود و مانند آن دام‌های فریبنده‌ای برای ادامه‌ی اغفال آن‌ها می‌گذرد.

وی در خصوص پیامدهای جریان‌های انحرافی یادآور شد: مهم‌ترین پیامد انحرافات پدید آوردن تزلزل در باورهای دینی و مذهبی افراد است که این خود گناه بزرگ و نابخشودنی است که مصداق تام "یا یَصُدّونَ عَن السَبیل للهِ" است کم نیستند افراد هوادار جریان‌های انحرافی که پس‌از مدتی به‌کلی از دین سرخورده شده و همه دین را خرافه و دروغ می‌پندارند و پس‌از آن به هیچ نیروی هدایت‌گری دل نمی‌دهند.

معاون بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود در ادامه از بین بردن سرمایه‌های فکری را از دیگر پیامدهای این جریان‌ها عنوان کرد و گفت: بی‌گمان امروزه مکتب اهل‌بیت(ع) بیش‌از هر زمان دیگر نیازمند بهره‌مندی از نیروهای فکری در عرصه‌های گوناگون است از دست رفتن این نیروها در جریان‌های انحرافی و هدر رفت توان فکری آن‌ها خسارت بزرگی به پیروان اهل‌بیت (ع) وارد می‌کند.

وی در رابطه با راهبرد رویارویی با جریان‌های انحرافی فعالیت های علمی و عملی را مورد توجه قرار داد و افزود: بی شک جریان‌های انحرافی در مهدویت افزون بر تخریب باورهای اصیل و هویت دینی و فرهنگی جامعه، امنیت ملی را نیز به چالش می‌کشد، ازاین‌رو افزون بر راهکارهای فرهنگی و علمی برخورد امنیتی و عملی نیز ناگزیر و اجتناب‌ناپذیر می‌نماید.

 نصوری بیان کرد: علاقمندان به مباحث اصیل مهدوی در کنار تلاش در نگه‌داری خویش و دیگران جهت درامان ماندن از ورود در جریان‌های انحرافی می‌بایست تمام کوشش خود را برای رویارویی با این خطرات بزرگ به کار گیرند به‌ویژه مسئولیت دانشمندان دین در این زمینه بسیار بزرگ و دارای ارزش است.

راهکارهای علمی رویارویی با جریان‌های انحرافی

 وی بهره‌گیری از آگاهی‌های معتبر از جمله راهکارهای علمی رویارویی با جریان های انحرافی عنوان کرد و گفت: نخستین گام برای رهایی از این جریان‌ها افزایش آگاهی‌های معتبر است، مهم‌ترین عرصه برای این فراگیری چنگ زدن به آیات قرآن و روایات معتبر معصومان(ع) است ازاین‌رو در بعد علمی و شناختی می‌بایست دلسوزان در این عرصه به‌گونه‌ای حساب‌شده، خردمندانه و کارشناسانه وارد صحنه شده به وظایف خود به‌خوبی عمل کنند.

نصوری طراحی سامانه مهندسی فراگیر مهدویت را از دیگر راهکارها معرفی و ادامه داد: بی‌شک ناهمگونی و ناهماهنگی میان عناصر فرهنگ دینی زمینه را برای گسترش انحرافات پدید می‌آورد، نگاه سطحی، جزئی و جزیره‌ای به مباحث مهدویت از عوامل مهم شکل‌گیری جریان‌های انحرافی است لذا نگاه فراگیر و کلان به معارف مهدوی با یک سامانه مهندسی کلان از سوی متولیان فرهنگی اعم از روحانیون و فرهنگیان به‌صورت هماهنگ می‌تواند سد نفوذناپذیری در برابر شکل‌گیری این جریان‌ها و ادامه حرکت آن‌ها به شمار آید.

وی اظهار کرد: توجه به این نکته نیز دارای ارزش است که تفاوت بنیادین جریان‌های انحرافی در دوران معاصر نسبت‌ به گذشته بهره‌مندی آن‌ها از ابزار رسانه‌ای است که به نشر ناگهانی انحرافات کمک شایانی می‌کند و به‌ویژه آن‌که هم‌نوایی آن‌ها با دشمنان سبب می‌شود تا بیگانگان مددرسان خوبی برای این منحرفان باشند.

نصوری بر پافشاری بر خردورزی و پرهیز از خرافات تأکید کرد و گفت: در راهبرد رودررویی با این جریان‌ها پافشاری بر خردمندانه بودن آموزه‌های مهدوی و بازشناخت آن‌ها برپایه‌ی روایات معتبر است که می‌تواند حقایق بسیاری را آشکار سازد و راه را بر منحرفان ببندد ناگفته نماند خطر افتادن خطر افتادن در دام جریان‌های انحرافی اگرچه بیش‌تر گروه‌های کم‌سواد و ساده جامعه را تهدید می‌کند اما شواهد گواه آن است که پیچیدگی جریان‌های انحرافی در بسیاری از موارد سبب شده تا برخی انسان‌ها فرهیخته و آگاه جامعه نیز فریب برخی جریان‌سازی‌ها را خورده و به انحراف کشیده شوند.

 راهکارهای عملی رویارویی با جریان‌های انحرافی

نصوری افشاگری و پدید آوردن حساسیت را از راهکارهای عملی دانست و گفت: بی‌گمان بزرگی پیامدهای ناگوار این جریان‌های انحرافی راه را بر هر کوتاهی و مدارا می‌بندد که این انحرافات از مواد افیونی بدتر است که آن‌ جان را آدمی را و این روح انسان‌ها را نابود می‌کند و هرگز کسی به مدارا با مسببین و آلوده شدن جوانان به مواد افیونی خرسند نخواهد بود ازاین‌رو بر همگان به‌ویژه قشر فرهیخته جامعه است تا با بهره‌مندی از فرصت‌های ممکن به افشاگری این جریان‌ها پرداخته به‌ویژه جوانان و جوانان را از دام این انحرافات دور کنند.

وی ادامه داد: در آن‌جا که خیرخواهی پاسخی در پی نداشت بهترین گزینه رودررویی با جریان‌های انحرافی و برچیدن بساط انحراف آن‌هاست ناگفته نماند برخی جریان‌های انحرافی با پافشاری و از روی عمد در ظاهر به دفاع از نظام اسلامی و مقام معظم رهبری می‌پردازند تا در سایه این ادعا خود را از تیررس نگاه و برخورد نیروهای امنیتی در حاشیه‌ی امن قرار دهند که نیاز به تیزهوشی مسئولان امر را دوچندان می‌نماید.